Cześć! Tym razem wracamy do podstaw i oceniamy jak wyglądają zasady ogólne prawa administracyjnego. Szczególnie, że w tym przypadku sprawa nie jest zbyt jednoznaczna…
W skład prawa administracyjnego wchodzą normy materialne, ustrojowe i procesowe. Materialne to te, które mówią jaki organ i w jakich okolicznościach działa, procesowe określają jak działa, a ustrojowe kształtują strukturę organu – to tak w dużym uproszczeniu. Jest to o tyle istotne, że jedynie normy procesowe mają ustalone zasady ogólne (tzw. zasady ogólne z KPA – Kodeksu Postępowania Administracyjnego. I dlatego, na potrzeby tego tekstu, przedstawię zasady ogólne właśnie z norm procesowych prawa administracyjnego.
- zasada praworządności – organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa, więc i decyzje muszą być oparte na ustawach, a przestrzegać tego ma organ prowadzący postępowanie;
- zasada prawdy obiektywnej – organy podejmują wszelkie niezbędne kroki do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i organy nie są związane wnioskami stron;
- zasada czuwania nad interesem strony i innych osób biorących udział w postępowaniu – obowiązek należytego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, jakie zaistniały w postępowaniu;
- zasada czynnego udziału strony w postępowaniu – organ ma obowiązek zapewnić stronie czynny udział w każdym stadium oraz umożliwić jej wypowiedzenie się, co do zebranych dowodów i materiałów;
- zasada pisemności – co do zasady sprawy należy załatwiać w formie pisemnej. Nie tylko chodzi tutaj o decyzję, ale i inne czynności w toku postępowania;
- zasada dwuinstancyjności – wynika wprost z KPA. Organ odwoławczy nie weryfikuje decyzji wydanej w I instancji, a sam ponownie rozpoznaje sprawę;
- zasada sądowej kontroli legalności decyzji – na wydaną decyzję można złożyć skargę do sądu administracyjnego z powodu jej niezgodności z prawem;
- zasada trwałości decyzji – co do zasady, decyzje, od których nie służy już odwołanie są ostateczne. Wyjątkiem jest: uchylenie, zmiana, stwierdzenie nieważności;
- zasada szybkiego postępowania – wg KPA sprawy załatwia się co do zasady niezwłocznie;
- zasada nakłaniania do ugody – organ ma obowiązek nakłaniania stron do podjęcia ugody, jeżeli tylko jest ku temu szansa;
- zasada przekonywania – organy administracyjne mają obowiązek wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, z jakich skorzystały przy załatwianiu sprawy;
- zasada pogłębionego zaufania obywateli do organów państwa – w kontekście prowadzenia postępowania w sposób, który zapewnia zaufanie do państwa;
- zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli – KPA stoi na stanowisku przewagi interesu społecznego nad indywidualnym.
Tym samym, zasady ogólne KPA odnosi się także ogólnie do prawa administracyjnego. Ze względu na to, że tylko one są w sposób dokładny usystematyzowane.
>Zagadnienie opracowane na podstawie: Prawo administracyjne, pod redakcją Jana Bocia, Kolonia Limited 2010.<
