Akt administracyjny – pojęcie, sposoby klasyfikowania

Pracując i zajmując się prawem administracyjnym warto wyjść od definicji aktu administracyjnego, a później skupić się na jego szczególnej formie – decyzji. Sięgając do pozycji naukowych  w tym tekście powiem o pojęciu oraz sposobach klasyfikowania. Stąd dowiemy się, iż przez akt administracyjny rozumiemy:

[def.] Sformalizowany objaw woli organu administrującego podjęty na podstawie prawa i w granicach przysługujących temu organowi kompetencji, skierowany do zindywidualizowanego adresata, w konkretnej sprawie, wywołujący skutki prawne w sferze prawa administracyjnego, a czasami też w sferze innych działów prawa.

 A tak po polsku, akt administracyjny musi składać się z następujących elementów:
  • nadawcą jest organ administrujący, posiadający władztwo,
  • wydany na podstawie prawa (istnieje podstawa prawna, aby go wydać),
  • wydany przez organ, kompetentny do wydania (jest przepis, który reguluje, który organ ma wydać akt administracyjny),
  • skierowany do konkretnego (zindywidualizowanego) adresata oraz w konkretnej sprawie (tzw. podwójna konkretność: osoby i sprawy),
  • przepisy wskazują w jakiej formie ma zostać wydany akt – np. decyzji administracyjnej,
  • związany z prawem administracyjnym i co do zasady wywołujący skutki tylko w tej sferze.
Natomiast, jeśli chodzi o sposoby klasyfikowania, to możemy je wyróżnić:
  • ze względu na sposób kształtowania stosunków prawnych::
    • akty konstytutywne – tworzą, zmieniają lub uchylają stosunki prawne, przy czym ta zmiana konkretnej sytuacji prawnej następuje tu nie z mocy samej ustawy, ale z mocy właśnie tego aktu administracyjnego, obowiązują ex nunc: decyzja o wydaniu paszportu (nowa sytuacja), decyzja o zmianie nazwiska – w obu przypadkach ta decyzja coś tworzyła/ zmieniała – pozwalała wydać paszport lub zmieć nazwisko,
    • akty deklaratoryjne – potwierdzają prawa i obowiązki, które dla adresatów wynikają z ustawy, same zaś takich praw i obowiązków nie tworzą, obowiązują ex tunc, np.: stwierdzenie nabycia obywatelstwa, dyplom uniwersytecki – one wskazują, że już coś mamy i tylko to potwierdzają;
  • ze względu na charakter stosunku organu administracyjnego wydającego akt administracyjny do adresata:
    • akty administracyjne zewnętrzne – adresowane na zewnątrz, do odrębnych podmiotów prawnych, np.: do obywatela i innych instytucji niepodporządkowanych organowi wydającemu akt,
    • akty administracyjne wewnętrzne – adresowane do wewnątrz struktury, do organów, instytucji, podmiotów, które są podporządkowane służbowo organowi wydającemu akt;
  • ze względu na zakres prawnej regulacji warunków wydania aktu:
    • akty administracyjne swobodne – takie akty, których warunki wydania nie są przez prawo w ogóle określone, lub też określone są w sposób niewyczerpujący (organ może coś wykonać – słowo „może” pojawia się wprost w przepisie),
    • akty administracyjne związane – takie akty, których warunki podjęcia zostały WYRAŹNIE określone normami prawa (organ musi, jest zobowiązany, wydaje, itp.);
  • ze względu na wolę adresata:
    • akty administracyjne, które dochodzą do skutku za zgodą adresata – inaczej zwane „dwustronnymi” [Zob. Akty administracyjne „dwustronne”],
    • akty administracyjne, które dochodzą do skutku bez zgody adresata;
  • ze względu na skutki prawne wywoływane w sferze prawa cywilnego:
    • akty administracyjne, które wywołują bezpośrednie skutki cywilnoprawne,
    • akty administracyjne, które wywołują pośrednio skutki cywilnoprawne.

Więcej w zakresie tematyki aktu administracyjnego pojawi się w kolejnych wpisach. Podlinkuję wtedy odpowiednie fragmenty w tym tekście.

Zob. Formy aktów administracyjnych »klik«

>Zagadnienie opracowane na podstawie: Prawo administracyjne, pod redakcją Jana Bocia, Kolonia Limited 2010.<
Print Friendly, PDF & Email
Social media & sharing icons powered by UltimatelySocial