Akty administracyjne „dwustronne”/zależne od woli adresata a niewładcze formy działania administracji

Czas na przejście do szczegółowych zagadnień, związanych z aktami administracyjnymi. W tekście omówię czym są „dwustronne”/ zależne od woli adresata i „jednostronne”/ niezależne od woli adresata akty administracyjne, a także niewładcze formy działania administracji. A na koniec, w formie tabeli porównam „dwustronne” i niewładcze formy działania administracji. Gotowi na kolejną dawkę wiedzy?

Zob. Akty administracyjne – pojęcie, sposoby klasyfikowania »klik«

Zacznę od tego, że nie ma aktów dwustronnych. A mimo to, nagłówek ma sens – jest w nim logika. Otóż, każde działanie organu administracyjnego zawiera element władztwa – to znaczy, że granicach prawnie dozwolonych, to organ działa i my nie mamy wpływu na to, w jakim brzmieniu będzie akt administracyjny, jaki wyda. Ale… są przypadki, kiedy to my inicjujemy działania, np. to my występujemy z wnioskiem o zmianę imienia – jeśli cofniemy wniosek to bez naszej woli, zasadniczo, organ nie może zmienić naszego imienia. Stąd to są akty, które są zależne od naszej woli, i na skutek naszej woli są wszczynane postępowania w danej sprawie. Jednak to organ, nie my decydujemy czy zmiana nastąpi. W ten sposób jest i element władztwa, i zależność od naszej woli. „Dwustronne” pisane w „”(cudzysłowie) podkreśla właśnie ten szczególny charakter tych aktów, jednak bezpieczniej jest używać sformułowania akty administracyjne zależne od woli adresata.

A contrario do punktu pierwszego, jednostronne akty administracyjne zawierają i element władztwa i inicjatywę organu administracji. To organ decyduje np. o wywłaszczeniu. Bez względu na to czy my chcemy czy nie – to taka decyzja zostaje nam przekazana. Nasza wola nie ma żadnego znaczenia w takiej sytuacji. Stąd jeż jest to „jednostronny” (pisane w cudzysłowie, bo tak stricte to każdy akt administracyjny jest jednostronny), a właściwie akt administracyjny niezależny od woli adresata.

Ponownie „szemrana” logika? Nie. Organy administracji wykorzystują władztwo w swoich działaniach. To fakt. Zapamiętaj. Jednak… czasem organy administracji wchodzą w inną rolę. I o ile np. w kontekście typowym organ – obywatel ma przewagę hierarchiczną to czasem dobrowolnie z niej rezygnuje. I tak, kiedy gmina wchodzi w porozumienie z inną gminą to stanowią one równorzędne podmioty. Podobnie, kiedy zawierane jest partnerstwo publiczno-prywatne to gmina staje się równorzędnym partnerem. I w taki oto sposób dochodzi do niewładczych form działania administracji. 

Taka tabela w najbardziej wyraźny sposób wskazuje równice pomiędzy obiema grupami. Tym samym w tekście, wskazałam czym są zależne i niezależne od woli adresata akty administracyjne, a także o co chodzi z niewładczymi formami działań administracji. 

>Zagadnienie opracowane na podstawie: Prawo administracyjne, pod redakcją Jana Bocia, Kolonia Limited 2010.<